Leczenie ortodontyczne ma na celu korygowanie wad zgryzu oraz nieprawidłowości w ustawieniu zębów, co przekłada się nie tylko na estetykę uśmiechu, ale również na poprawę funkcji żucia, wymowy i zdrowia całej jamy ustnej. Współczesna ortodoncja oferuje różnorodne metody leczenia, dopasowane do wieku pacjenta, rodzaju wady oraz indywidualnych potrzeb. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze i najskuteczniejsze metody korekcji zgryzu.  

 

1. Aparaty stałe - klasyka ortodontycznej korekcji

 

Aparaty stałe to najczęściej stosowana metoda leczenia wad zgryzu u młodzieży i dorosłych. Składają się z zamków (metalowych, ceramicznych lub kryształowych) przyklejanych do zębów oraz drutu (łuku ortodontycznego), który stopniowo przesuwa zęby w pożądane pozycje.  

 

Rodzaje aparatów stałych:  

- Aparaty metalowe - najbardziej wytrzymałe i ekonomiczne, choć mniej dyskretne.  

- Aparaty ceramiczne lub porcelanowe - mniej widoczne, ponieważ zamki są w kolorze zębów.  

- Aparaty samoligaturujące (bezligaturowe) - nowocześniejsza wersja, która nie wymaga gumek (ligatur), dzięki czemu leczenie jest bardziej komfortowe.  

- Aparaty lingwalne (językowe) - mocowane od wewnętrznej strony zębów, całkowicie niewidoczne, ale wymagające dłuższego czasu adaptacji.  

 

Leczenie aparatem stałym trwa zwykle od 1,5 do 3 lat, w zależności od złożoności wady.  

 

2. Aparaty ruchome - rozwiązanie dla dzieci i uzupełnienie leczenia  

 

Aparaty ruchome stosuje się głównie u dzieci w wieku wzrostowym (7-12 lat), aby skorygować rozwijające się wady zgryzu lub przygotować jamę ustną do późniejszego leczenia stałego. Są wyjmowane, co ułatwia utrzymanie higieny, ale wymagają systematycznego noszenia (zwykle kilka godzin dziennie i na noc).  

 

Przykłady aparatów ruchomych:  

- Płytka Schwarza - stosowana przy zwężonych szczękach.  

- Aparat Twin Block - koryguje tyłożuchwie.  

- Maska ortodontyczna (Delaire’a) - wspomaga leczenie wysunięcia żuchwy.  

 

Aparaty ruchome są skuteczne, jeśli dziecko współpracuje z ortodontą i nosi je zgodnie z zaleceniami.  

 

3. Przezroczyste nakładki (alignery) - niewidzialna ortodoncja

 

Dla pacjentów, którzy chcą uniknąć metalowych elementów w jamie ustnej, doskonałą alternatywą są przezroczyste nakładki, takie jak "Invisalign" czy "Clear Aligner". Są one niemal niewidoczne, wyjmowane i pozwalają na swobodne jedzenie oraz mycie zębów.  

 

Zalety alignerów:  

- Estetyka - niemal niezauważalne podczas noszenia.  

- Wygoda - można je zdejmować podczas posiłków i czyszczenia zębów.  

- Brak ograniczeń dietetycznych (w przeciwieństwie do aparatów stałych).  

 

Leczenie alignerami trwa zwykle od 6 do 18 miesięcy i wymaga wymiany nakładek co 1-2 tygodnie.  

 

4. Retencja - utrwalenie efektów leczenia 

 

Po zakończeniu aktywnej fazy leczenia ortodontycznego niezbędna jest faza retencji, która zapobiega powrotowi zębów do pierwotnego ustawienia. Stosuje się wówczas:  

- Retainer stały - cienki drut mocowany od wewnętrznej strony zębów.  

- Retainer ruchomy - przezroczyste szyny lub aparaty do noszenia w nocy.  

 

Retencja może trwać nawet kilka lat, aby zapewnić trwałe efekty.  

 

5. Leczenie chirurgiczno-ortodontyczne w ciężkich wadach zgryzu

 

W niektórych przypadkach (np. przy znacznym przodozgryzie, tyłozgryzie lub asymetrii) konieczne jest połączenie leczenia ortodontycznego z chirurgią szczękową. Ortodonta przygotowuje zęby do operacji, a chirurg koryguje położenie kości, aby uzyskać prawidłowy zgryz.  

 

Podsumowanie - która metoda jest najlepsza?  

 

Wybór metody leczenia zależy od wielu czynników, w tym wieku pacjenta, rodzaju wady zgryzu oraz indywidualnych preferencji. Podczas konsultacji ortodonta przeprowadza dokładną diagnostykę (zdjęcia RTG, modele zgryzu) i proponuje optymalny plan leczenia.  

 

Niezależnie od wybranej metody, kluczem do sukcesu jest współpraca pacjenta z lekarzem, regularne wizyty kontrolne oraz dbałość o higienę jamy ustnej. Piękny i zdrowy uśmiech jest wart wysiłku!  

 

Jeśli masz pytania lub chcesz umówić się na konsultację ortodontyczną, zapraszamy do kontaktu z naszą kliniką.